In de regio Maastricht is veel ervaring opgedaan met het verplaatsen van medisch-specialistische zorg naar de eerste lijn. De insteek: betere gezondheid, betere kwaliteit van zorg en lagere kosten. De eerste resultaten zijn zeer bemoedigend. Guy Schulpen, medisch directeur van zorggroep ZIO (Zorg in Ontwikkeling), vertelt waarom in zijn regio wel lukt wat elders slechts schoorvoetend op gang komt.
Het kantoor van ZIO, dat de Regionale Huisartsenzorg Maastricht en Heuvelland overkoepelt, ligt in het bruisende hart van Maastricht. Toch moet je je daar niet op verkijken, zegt Schulpen, de regio zucht niet alleen onder vergrijzing, maar ook onder ontgroening. Zuid-Limburg telt aanzienlijk meer chronisch zieken dan de rest van Nederland. De leefstijl is van oudsher wat ongezonder en een aantal vervuilende industrieën hebben het er niet beter op gemaakt. Kortom: de bewoners van de regio hebben een relatief lage levensverwachting en een hoge zorgbehoefte.
Die combinatie vergt slimme, in gezamenlijkheid bedachte oplossingen, stelt Schulpen. Daarom wordt de zorg zo dicht mogelijk bij de patiënt georganiseerd. De huisartsen verwijzen twijfelgevallen – moet deze patiënt echt in de tweede lijn behandeld worden? – naar een medisch specialist. Deze specialisten houden tweewekelijks spreekuur in verschillende huisartsenpraktijken. Het is géén slagboom voor de tweede lijn, benadrukt Schulpen. ‘De insteek is zeker niet alleen financieel, het project beoogt ook verbetering van de zorg. Dat bereik je onder andere door te voorkomen dat mensen in het ziekenhuis terechtkomen die daar niet thuishoren, met alle bijbehorende risico’s. En ook door patiënten die er wel thuishoren in een vroeg stadium te identificeren.’
In 2013 deden een vijftal specialismen mee aan het project: cardiologie, interne geneeskunde, dermatologie, orthopedie en neurologie. ‘We hebben geconcludeerd dat de huisartsenpraktijk niet de beste plek is voor het gezamenlijke consult. De huisarts die als gastheer of gastvrouw functioneert neigt ertoe om meer patiënten te laten zien dan voorheen. Het gemak van een specialist in huis nodigt daartoe uit, waardoor het financiële voordeel verdampt. Bovendien vonden de huisartsen van de omliggende praktijken het soms lastig om te verwijzen naar de praktijk van een collega.’ Er is nu gekozen voor twee “neutrale” wijkgebouwen, eentje aan de linkerkant van de Maas en eentje aan de rechterkant. Het eerste is onlangs geopend, het tweede gaat de komende zomer open.
De opdracht van de specialisten is: neem de behandeling niet over, geef advies.
Verplaatsing van medisch-specialistische zorg naar eerste lijn
Waarom lukt verplaatsing medisch-specialistische zorg naar eerste lijn wél bij zorggroep ZIO? Guy Schulpen licht toe hoe de aanpak in Maastricht verschilt.
