Ggz-evaluatie: minder zorg, meer wachtlijsten

Het eerste half jaar van de nieuwe ggz-structuur is achter de rug. De Eerstelijns ging op onderzoek uit en kwam met de volgende resultaten. De zorgplicht van zorgverzekeraars staat onder druk. Ondanks minder zorg toch wachtlijsten. Een evaluatie op drie niveaus.

De POH-ggz-formatie bij de huisartsen is toegenomen, zowel in bestaande situaties als nieuwe aanmeldingen. De detachering vanuit de ggz-instelling in persoon van SPV’ers komt veel voor. Daarnaast nemen groepjes huisartsen POH-ggz meer in dienst nu de formatie per normpraktijk is uitgebreid en de continuïteit verzekerd lijkt. Er dreigt in sommige regio’s een mismatch voor POH-ggz. De eerstelijnszorg werkt klachtgericht, terwijl de beschikbare SPV’ers omgeschoold moeten worden vanuit een diagnosegerichte werkwijze.

Innovatie in bedrijfsprocessen door de inzet van digitale tools of e-health blijft nog beperkt. Daardoor ontstaat er druk op de POH-ggz, omdat de laagdrempelige instroom zonder eigen bijdrage voor patiënten aantrekkelijk is. Dit is een gemiste kans en de eerstelijnszorg kan hier beter op scoren. De instroom in de basis-ggz blijft daarentegen achter. Redenen hiervoor zijn de snelle succesvolle interventie in de huisartsenpraktijk, de voorwaarde dat er sprake moet zijn van een (vermoeden van een) DSM-stoornis en het eigen risico dat de (volwassen) patiënten moeten betalen bij een verwijzing. Daarnaast verloopt de terugverwijzing vanuit de specialistische ggz trager dan verwacht.

Tot slot hebben zorgverzekeraars terughoudend gecontracteerd (op 90 tot 95 procent van het beschikbare budget in de ggz) en omzetplafonds gecreëerd, waardoor patiënten niet in kunnen stromen in de basis-ggz en op de wachtlijst belanden. Populaire praktijken klagen over gebrek aan flexibiliteit en bereidheid om de volumes aan te passen. Huisartsenpraktijken dreigen te verstoppen. Zorgverzekeraars hebben weinig ervaring met individuele zorgvraag per patiënt, omdat in het verleden bulkcontracten in de AWBZ werden gesloten. In aanloop naar de afbouw van de post-risicoverevening nemen zorgverzekeraars geen risico. Door de POH-ggz komen er relatief weinig patiënten voor producttypering “kort” in aanmerking. Basis-ggz experimenteert met groepsbehandelingen om met bepaalde groepen intensieve patiënten zorgminuten efficiënter in te kunnen zetten. De consultatieve functie komt het best tot zijn recht in organisaties die zowel een basis-ggz als specialistische ggz aanbieden.