Samenwerking tussen huisarts en wijkverpleegkundige opnieuw uitgevonden om kwaliteit van palliatieve zorg te verbeteren

Als huisartsen en wijkverpleegkundigen elkaar om de twee maanden persoonlijk spreken over patiënten die thuis palliatieve zorg kunnen krijgen, daalt het aantal ziekenhuisopnamen onder deze zieken met een kwart. Dat is gebleken uit de eerste evaluatie van het van oorsprong Amsterdamse project Palliatieve Thuiszorg (PaTz). Inmiddels kent ons land al tachtig PaTz-groepen.

Er schort veel aan de palliatieve zorg in de eerste lijn. Dat constateerde Bart Schweitzer regelmatig in zijn laatste jaren als huisarts te Diemen. Nadat hij in 2010 een punt achter zijn praktijk had gezet, werd zijn mening bevestigd tijdens het promotieonderzoek naar palliatieve zorg buiten kantoortijden, dat hij verrichtte aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Als lid van het Netwerk Palliatieve Zorg Amsterdam-Diemen had Schweitzer zich ondertussen laten inspireren door een aanpak uit Engeland om palliatieve zorg in de thuissituatie te verbeteren. Het leidde in 2010 tot een pilot van het Netwerk Palliatieve Zorg Amsterdam-Diemen, het Integraal Kankercentrum Amsterdam (IKA) en 1ste Lijn Amsterdam, ofwel de Regionale Ondersteuningsstructuur (ROS) voor de eerstelijns gezondheidszorg in Amsterdam. Vier groepen van huisartsen en wijkverpleegkundigen uit de hoofdstad deden mee aan deze proef Palliatieve Thuiszorg (PaTz). En kijk nu eens: Nederland telt inmiddels tachtig PaTz-groepen en ZonMw heeft PaTz benoemd tot “Parelproject” en stimuleert eerstelijns professionals elders in het land ook te werk te gaan volgens deze formule. Verder is er al 2,5 jaar de Stichting PaTz, waar Schweitzer projectleider is.

Het initiatief van PaTz speelt in op de behoefte van veel mensen om thuis te kunnen overlijden. Dat wordt uiteindelijk slechts bereikt bij 35 tot 40 procent. ‘De meeste anderen sterven in een ziekenhuis of verpleeghuis’, vertelt Schweitzer. ‘Het is belangrijk dat de eerste lijn het verzoek van veel meer mensen kan honoreren, ook al omdat de behoefte aan palliatieve zorg in de thuissituatie zal toenemen als gevolg van onder meer de vergrijzing. Gelukkig zijn er ontwikkelingen die een hoge kwaliteit van palliatieve zorg in de eerste lijn mogelijk maken. Die moeten dan wel worden opgepikt door huisartsen en wijkverpleegkundigen. PaTz speelt in op al deze zaken.’