‘Het gaat niet om eerste of tweede lijn, maar om de lijn van de cliënt’

De patiëntgebonden bekostiging wordt verankerd in de Wet langdurige zorg (Wlz). Daardoor kunnen alleen zorgaanbieders die klantwaarde toevoegen overleven, want anders zal de cliënt de aanbieder negeren. Dat sluit nauw aan bij de visie van ActiZ om alleen die zorg te willen bieden die voor iedere unieke cliënt klantwaarde heeft.

Guus van Montfort is de voorzitter van ActiZ en is als bestuurder en hoogleraar al vanaf 1971 actief in de zorg. Hij start het interview met een stevig statement: de unieke behoefte van de persoon is het uitgangspunt. Die behoefte moet bij elk beleidsvoornemen of innovatie als uitgangspunt worden genomen. “De fictieve mevrouw Jansen uit de Dorpstraat 23 te Emmen, wat heeft die aan dit idee?” Die vraag is telkens de ultieme toets, waar de cliënt zich ook bevindt; thuis, in een verpleeghuis of in een revalidatiecentrum.

“Dat doen we toch al, de cliënt centraal zetten!”, zal menig bestuurder of zorgaanbieder roepen. Het is dan de vraag: wie zet de cliënt centraal? De zorgaanbieder? Dat is een contradictio in terminis, want die gaat uit van de aanbieder. De zorgaanbieder zet de cliënt centraal, maar dat kan toch alleen de cliënt zelf? Met het recht op patiëntgebonden bekostiging in de Wet langdurige zorg (Wlz) zal de cliënt voortaan vooral de eigen keuzes volgen en zich niet laten leiden door collectief of organisatorisch belang. ‘Daarmee zal de zorgwereld op zijn kop worden gezet’, voorspelt Van Montfort. ‘Want we zijn vooral bezig geweest met aanbodgericht organiseren.’ De trend om vanuit de cliënt te redeneren, is inmiddels ook zichtbaar bij een aantal gemeenten die in plaats van aanbesteden van een uniform product of dienst, steeds vaker kiezen voor een persoonsgerichte bekostiging met bestedingsvrijheid. Zoals de diensten cheque als men geïndiceerd is voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) of Jeugdwet.