De beroepsgroepen binnen de eerstelijnszorg hebben veel overeenkomsten. Samen geven ze de zorg in de wijk en de regio vorm. Tegelijkertijd zijn er grote verschillen. Zeker als het om bekostiging en verzekerde zorg gaat. Openbare apothekers lijken in veel opzichten aan het kortste eind te trekken. Wellicht kan een nieuw kabinet orde op zaken stellen.
Het eigen risico bij medicatieverstrekking staat al enige tijd ter discussie. De prijzen van medicijnen zijn meestal zo laag dat de prestatie ‘uitgifte’ tegenwoordig apart betaald moet worden en ten laste van het eigen risico komt. Dit geeft veel discussie in de apotheek. Groen Links en Christen Unie hebben een motie ingediend om het eigen risico bij de apotheker te laten vervallen. Eerder pleitten ouderenbonden er ook al voor om het eigen risico voor de medicatiebeoordeling te schrappen. Maar minister Schippers wil hier niet in meegaan. Ze heeft al eerder aangegeven dat zorgverzekeraars vrijwillig af kunnen zien van het eigen risico binnen de Zorgverzekeringswet (Zvw). De praktijk leert echter dat slechts enkele zorgverzekeraars (n = 2) dit doen. Ook alle andere farmaceutische prestaties komen ten laste van het eigen risico: het eerste uitgifte gesprek, de inhalatie-instructie, terhandstelling, medicatiebegeleiding bij opname en ontslag uit ziekenhuis, enzovoort.
Onvermurwbaar
De minister verwijst naar de zeven prestaties die ingekocht moeten worden door de zorgverzekeraar als onderdeel van het basispakket Zvw. Deze zijn na een lang proces drie jaar geleden vastgesteld, maar de praktijk is dat er alleen over de medicatiebeoordeling afspraken worden gemaakt tussen zorgverzekeraars en apothekers. De ‘integrale’ bekostiging voor alle zeven prestaties betreft de uitvoering van alle extramurale farmaceutische prestaties. Dit staat los van het al dan niet voeren van een eigen risico voor een van de prestaties.
In haar onderbouwing voor het handhaven van het eigen risico geeft Schippers aan dat de apotheker geen medicatie zal verstrekken als de patiënt weigert om een uitgifte begeleidingsgesprek te hebben. De minister staat wel erg ver van de werkelijkheid. Daar waar enkele maanden geleden de noodklok werd geluid vanwege het feit dat apothekersassistentes steeds vaker te maken kregen met agressieve patiënten, zouden ze nu medicatie moeten weigeren?
Verder dereguleren
Terwijl de bestaande farmacie afspraken nog niet zijn geïmplementeerd – denk aan transparantie over de prestaties, inzicht in de kwaliteit, duidelijkheid over de vergoeding en een begrijpelijke nota – wordt verdere deregulering overwogen. Zou het niet verstandiger zijn om in te zetten op verbeteringen in het zorgproces, zoals de 100 procent beschikbaarheid van labwaarden, juiste uitwisseling van medicatiegegevens tussen zorgaanbieders/organisaties en apothekers of gegarandeerde medicatiebeoordeling bij ouderen? Dat sluit ook beter aan bij de toekomstvisie op de openbare farmacie.
Auteur: Jan Erik de Wildt
