Per 1 oktober 2013 is in regio Maastricht-Heuvelland de ketenzorg astma van start gegaan. Gelijktijdig is een uitvoerige evaluatie gestart om zicht te krijgen op verandering in gezondheidstoestand van de patiënten, de kwaliteit van zorg vanuit patiënt- en zorgverlenersperspectief en in patiënttevredenheid. Hoe ziet het ketenzorgprogramma astma er uit? Wat is er geleerd? En hoe luiden de adviezen voor andere zorggroepen?
Het ketenzorgprogramma astma in de regio Maastricht-Heuvelland is bedoeld voor mensen vanaf 16 jaar met de diagnose astma, die onder behandeling zijn van de huisarts. De zorg binnen de keten wordt door praktijkondersteuners en huisartsen geleverd. Astmapatiënten worden gemiddeld tweemaal per jaar gezien door de praktijkondersteuner. Tijdens het consult wordt naar klachten, leefstijl en (problemen met) medicatiegebruik gevraagd, de inhalatietechniek gecontroleerd, educatie gegeven en lichamelijk onderzoek verricht. Binnen de ketenzorg valt ook begeleiding bij stoppen met roken en consultatie van longarts en longverpleegkundige. Door alle betrokken zorgverleners wordt geregistreerd in het regionale Keten Informatie Systeem, dat voor uitwisseling van een deel van de gegevens is gekoppeld aan het huisartsinformatiesysteem.
Voorafgaand aan implementatie is een zorgprotocol opgesteld waarin het traject van diagnosestelling tot behandeling staat beschreven. Dit zorgprotocol is gebaseerd op de NHG-standaard en de Zorgstandaard Astma bij volwassenen en wordt continu gemonitord en geëvalueerd. Op 1 januari 2016 hebben 46 (van de in totaal 55) huisartsenpraktijken in de regio een contract bij de zorggroep voor ketenzorg astma. In totaal zijn dan 829 patiënten in zorg binnen deze keten.
Resultaat
Uit onderzoek blijkt dat ketenzorg voor astmapatiënten haalbaar is, tot verbeteringen in de gezondheidsstatus van astmapatiënten en, volgens zorgverleners, tot positieve veranderingen in de kwaliteit van zorg leidt. Het organiseren van astmazorg in ketenverband leidt tot meer gestructureerde zorg ten aanzien van de verschillende elementen uit het CCM.
Adviezen
Op basis van de ervaringen zijn een aantal adviezen geformuleerd voor zorggroepen die astmaketenzorg willen inrichten:
- Ondersteun zorgverleners bij het leveren van persoonsgerichte astmazorg die aansluit bij de behoeften van de patiënt.
- Registreer de uitgangssituatie van de patiënt en het beloop.
- Geef patiënten een actieve rol bij het managen van astma.
- Begeleid de implementatie van een ketenzorgprogramma intensief en ondersteun op maat.
- Garandeer dat patiënten voorlichting over omgaan met astma en instructie van de inhalatietechniek ontvangen.
- Vervolgonderzoek naar de effecten in meerdere regio’s en op langere termijn wordt aanbevolen.
Auteur: Maud van Hoof
