Verbetering van het zorgstelsel wordt mogelijk als ruimte wordt geboden voor regionale samenwerking over de grenzen van sectoren heen, stelt de Nederlandse Zorgautoriteit. En als de burgers daar beter van worden, moeten de zorginkoop en de manier waarop de wet- en regelgeving zijn vormgegeven zich hieraan aanpassen. De weg hier naartoe begint bij transparantie over de kwaliteit van het zorgaanbod.
Ons zorgstelsel is nog jong, stelt bestuursvoorzitter Marian Kaljouw van de NZa. Als je in ogenschouw neemt dat het pas een goede tien jaar bestaat, voor hoeveel mensen het bedoeld is, hoeveel mensen erin werken en hoeveel geld erin omgaat, is in betrekkelijk korte tijd al veel bereikt. Begrijpelijk dus dat Kaljouw en directeur regulering Josefien Kursten er afgelopen januari tijdens het eerstelijnscongres op Terschelling voor pleitten de aanpassingen die nu nodig zijn binnen het huidige stelsel te bewerkstelligen. “De grootste belemmering is dat we nu zorgaanbieders betalen per verrichting”, zegt Kursten. “Er is dus een volumeprikkel, ook in de eerste lijn. Bovendien leidt het tot een coördinatieprobleem, je wilt juist dat zorgaanbieders meer samenwerken. Een derde belemmering is dat er voor iedere verrichting een prestatie moet komen en dat die ook nog moet worden gecontroleerd.”
Kwaliteitstransparantie
“De sleutel voor verbetering ligt bij transparantie over de kwaliteit van het zorgaanbod”, zegt Kaljouw. “Maar die transparantie bewerkstelligen, is duidelijk nog een worsteling. Zolang professionals geen inzicht bieden in hun kwaliteit, is de prijs de enige knop waaraan de zorgverzekeraars kunnen draaien. Ik begrijp dan ook wel waarom ze zelf kwaliteitsstandaarden zijn gaan bedenken. Daar kunnen zorgaanbieders boos over worden, maar dan zeg ik: doe het dan zelf. Natuurlijk zou het Kwaliteitsinstituut zich met haar doorzettingsmacht ook meer op de eerste lijn kunnen richten, maar het doet nogal wat met een beroepsgroep als kwaliteitsbeleid top down wordt opgelegd. Onze sterke voorkeur is dus dat de beroepsgroepen zelf hun kwaliteit inzichtelijk maken.”
Kaljouw is ervan overtuigd dat die kwaliteitstransparantie er uiteindelijk over de volle breedte zal komen. De kern is samenwerking, stelt zij. “Veel patiënten gaan naar verschillende zorgaanbieders. Als je op basis van die gedachte de belangrijkste doelgroepen beschrijft, kun je op basis van arrangementen multidisciplinair de zorg gaan leveren, gericht op de behandeluitkomst. Dat legt een zware druk op de beroepsgroepen om de afstemming voor gezamenlijk resultaat belangrijker te vinden dan het individuele belang. Maar het heeft wel meerwaarde voor de kwaliteit van de patiëntenzorg. Dan kun je ook in de bekostiging gaan sturen op uitkomsten en als je dat doet, gaat de wereld er heel anders uitzien. Zeker als je ook nog gaat sturen op gezondheid, op preventie dus.”
Auteur: Frank van Wijck
Download het volledige artikel hier:
