De mens staat centraal in eerstelijns gezondheidscentrum Levinas

Eerstelijns gezondheidscentrum Levinas in Rotterdam omarmt de filosofie van Emmanuel Levinas en heeft daarmee de eigen visie, missie en praktijk vormgegeven. Er wordt gestreefd naar een moderne, duurzame organisatie waarin de patiënt centraal staat. Het gezondheidscentrum biedt onderdak aan diverse eerstelijns zorgverleners. Van huisarts tot pedicure, de patiënt kan hier voor alle mogelijke eerstelijnszorg terecht.

In het Rotterdamse Kralingen dreigt er in 2002 een huisartsentekort. Dit is de aanzet voor Corine Baar, huisarts en portefeuillehouder kwaliteit, om de stoute schoenen aan te trekken en samen met apotheker Rob Brouwer een gezondheidscentrum op te zetten. Een centrum, niet alleen met artsen maar ook met andere eerstelijns zorgverleners zodat de Kralingse burger voor alle zorg op één plek terechtkan. ‘We waren als zorgverleners in de wijk uit ons jasje aan het groeien’, vertelt Baar. ‘Wilden we toekomstbestendig zijn dan hadden we een grotere ruimte nodig. Na lang zoeken, kregen we van de gemeente een nieuwbouwplek aangeboden. Renate Scheffer, voorzitter van bestuur, is er toen bij betrokken. Zij heeft zorgverleners in de wijk benaderd met de vraag of ze mee zouden willen doen. Daaruit is de eerste groep ontstaan.’

Met deze groep werd de visie voor het gezondheidscentrum geformuleerd. Baar: ‘We zijn gestart vanuit de vraag “Hoe moet de samenwerking eruit zien als we vanuit de visie willen werken?” De gesprekken zijn bijzonder bindend geweest; iedereen heeft namelijk gedeeld waar hij of zij voor warmloopt. We voeren nog steeds dit soort gesprekken met elkaar. Het gaat dan altijd weer in eerste instantie over de persoon, niet over de taak. Zo krijgt de leefwereld evenveel ruimte als de systeemwereld, en dat is bijzonder.’ Een mooie bijkomstigheid is dat de huisartsen, die anders nogal prominent aanwezig zijn, hierdoor uit hun dominante rol stappen en iedereen een gelijke plek heeft.
Op 10 oktober 2011 wordt het resultaat van het proces beklonken met de ondertekening van het Levinas-statuut waarin de missie, de visie en de praktische vertaling daarvan zijn opgenomen.

De visie die de leden met elkaar hebben geschreven, vindt zijn grondslag in de filosofie van Emmanuel Levinas (zie kader). “Een mens ontmoeten betekent wakker blijven door een raadsel”, luidt het motto, een citaat van Levinas. Ieder persoon is uniek, of deze nu hulpgever of -nemer is. Dat betekent dat hij niet zomaar gekend kan worden. De hulpverlener zal op zoek moeten gaan naar dat raadsel, waardoor een te snelle diagnostisering of een te sterke drang tot expertgedrag een halt toegeroepen wordt. ‘De mens staat centraal, niet zijn aandoening of kwaal. Iedereen, ongeacht achtergrond, nationaliteit of rol moet zich dan ook thuis kunnen voelen in het centrum. Daarnaast is helpen altijd: de ander sterken in zijn onafhankelijkheid’, legt Baar uit. ‘Het ideaal halen we natuurlijk nooit, maar er is altijd het streven.’